Vụ hè thu năm nay, tình hình tiêu thụ gạo rất khó khăn do nông dân trồng quá nhiều lúa chất lượng thấp, đặc biệt là giống lúa IR 50404, trong lúc đó, các nước nhập khẩu lại yêu cầu gạo phẩm cấp cao. Đầu ra không có nên các doanh nghiệp không mua lúa, đã khiến lúa trong dân ế ẩm và rớt giá... Đến thời điểm này những lo lắng trên đã không còn. Thị trường Trung Quốc đang hút gạo phẩm cấp thấp, góp phần rất lớn giải tỏa nỗi lo ứ đọng lúa thương phẩm.

Ông Lê Trường Sơn - Tổng Giám đốc Công ty CP Docimexco (Đồng Tháp) cho biết, Trung Quốc mua gạo không kén chọn, họ gom rất mạnh gạo phẩm cấp thấp nên mấy ngày gần đây giá gạo tăng mạnh. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo cũng khẳng định, bên cạnh chính sách thu mua tạm trữ và mở được nhiều thị trường xuất khẩu mới như Bangladesh, Cuba... thì Trung Quốc tăng nhập khẩu gạo là nguyên nhân chính làm lúa gạo tăng giá.

Hiện giá gạo xuất khẩu của VN tăng 20 - 30 USD/tấn. (Ảnh minh họa).

Hiện giá lúa một số nơi đã lên mức 4.100 - 4.545 đồng/kg loại hạt dài, 3.850 - 4.200 đồng/kg loại lúa chất lượng thấp. Theo VFA, hiện giá gạo xuất khẩu của VN tăng 20 - 30 USD/tấn, lên mức 375 USD/tấn loại 5% tấm và 330 USD/tấn loại 25% tấm.

Theo ông Trương Thanh Phong - Chủ tịch VFA, mọi năm, thông thường sau tháng 5 Trung Quốc không nhập gạo. Nhưng năm nay thì đến giờ họ vẫn tiếp tục mua, lại mua với số lượng lớn như vừa qua là 600.000 tấn, có thể do họ bị mất mùa. Do đó, vấn đề hiện nay của nước ta không phải lo đầu ra mà sẽ có khả năng thiếu gạo cho các hợp đồng đã ký trước đó, nếu một khi Trung Quốc tiếp tục mua vét gạo.

"Thị trường Trung Quốc là ẩn số bởi chúng ta chưa biết được sự thiếu hụt gạo của họ là bao nhiêu. Ngoài ra tồn kho lương thực của Trung Quốc rất lớn (40 - 50 triệu tấn), có thể dễ dàng cân đối lương thực trong nước nên khả năng nhập khẩu gạo chính thức vẫn còn phải theo dõi"- ông Phong nói.

Để tránh những biến động bất thường cho thị trường trong nước, VFA đã yêu cầu các doanh nghiệp thành viên phải theo dõi sát tình hình trong những tháng cuối năm để sẵn sàng can thiệp thị trường, tránh gây sốt giá gạo.